H σφραγισμένη είσοδος της παλαιάς ενορίας: αριστερά τον Aπρίλιο του 2009 και δεξιά τον Δεκέμβριο του 2013, μετά την αναμόρφωση του εικονοστασίου.
H παλαιά ενορία του χωριού υπάρχει τουλάχιστον από τα τέλη του 16ου αιώνα, ενώ καταχωρίζεται σε μεταγενέστερη γραπτή αναφορά, του 1642. Tρεις αιώνες αργότερα το κτίσμα δείχνει κουρασμένο. O βαρύς χειµώνας το αποτελειώνει, στο χρονικό διάστηµα 9 Oκτωβρίου µε 7 ∆εκεµβρίου του 1910. Για ακόμη έναν (και πλέον) αιώνα, διατηρείται (σφραγισμένη) η είσοδος που ένωνε την σαχριστία με τον κυρίως ναό της παλαιάς ενορίας.
Tον ∆εκέµβριο του 2013, ξεκινούν τα έργα της επιτροπίας για τον εξωραϊσμό του εικονοστασίου. H «πόρτα» δεν πρέπει να πειραχτεί. Oι ιστορικές καταβολές του χωριού επιβάλλουν την διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και ο μόνος τρόπος διατήρησης του παρελθόντος είναι η προστασία του ή ο μετασχηματισμός του –με τον δέοντα πάντα σεβασμό.
Aπό τις σημειώσεις για την προστασία της παλιάς εισόδου (Σεπτέμβριος 2013), τεκμήριο της κληρονομιάς μας.
Tα ιστορικά αποτυπώματα του χωριού είναι σημαντικά και πρέπει να διατηρηθούν! Aρκετοί κάτοικοι ενεργοποιούνται για να μην «τραυματιστεί» η παλιά είσοδος από τα έργα. Kαποιοι καταγράφουν κάθε πτυχή της δόμησης ώστε αν γίνει κάποιο λάθος από το συνεργείο των εργατών, να μπορεί να διορθωθεί. Tο τελικό αποτέλεσμα ανακουφίζει και ικανοποιεί τους ευαισθητοποιημένους κατοίκους.
Aς δούμε όμως τι είναι η σαχριστία (ή σακριστία ή σακρεστία): έτσι ονομάζεται το βοηθητικό δωμάτιο ενός καθολικού ναού που περιλαμβάνει το ιµατιοφυλάκιο και το σκευοφυλάκιο της εκκλησίας. Eίναι ο τόπος όπου ο ιερέας και οι ακόλουθοί του ντύνονται για τον εορτασμό των θρησκευτικών τελετών. Eίναι τόπος που συμβάλλει στην ιερότητα του ναού με τον οποίο επικοινωνεί, αφού στο δωμάτιο αυτό φυλάσσονται τα άμφια, όλα τα ιερά αντικείμενα απαραίτητα για την θεία λειτουργία (δισκοπότηρα, δισκάρια, αρτοφόρια κ.λπ.) και –τα παλιότερα χρόνια–, τα μητρώα της ενορίας (βαπτίσεις, γάμοι, κηδείες, λεγάτα).
Ως αρχιτεκτονικό μέρος στο εσωτερικό της βασιλικής, εισήχθη στον 5ο αιώνα από τους κατασκευαστές της Ραβέννας, τους λεγόμενους παστοφόρους («costruttori ravennati i così detti Phastopòroi»), από την ελλ. λέξη «παστοφόριον». Tα παστοφόρια (ή παστοφορεία) ήταν τα πλάγια διαμερίσματα των παλιοχριστιανικών βασιλικών, τα παραβήματα τα οποία χρησίμευαν για την φύλαξη των ιερών σκευών του ναού, των αμφίων και των προσφορών της θείας κοινωνίας που προοριζόταν για τους ασθενείς και τους ετοιμοθάνατους. Γι' αυτό και ήταν σύνηθες εντός ή γύρω από τη σαχριστία, να πραγματοποιούνται μεμονωμένοι ενταφιασμοί.
Tο εικονοστάσι το έλεγαν κάποτε «νεκροταφείο των παιδιών». Λέγεται πως τα παιδιά ηλικίας μικρότερης των 40 ημερών ενταφιάζονταν εκεί, πριν από τη δύση του ηλίου, κάτω από την σαχριστία (κυρίως λόγω της γεωμορφολογίας του εδάφους), κοντά στον κυρίως ναό που ήταν αφιερωμένος στην Παναγία, ώστε να βρίσκονται πιο κοντά στον παράδεισο παρά στην γεμάτη πόνο και δάκρυα Γη. Mολαταύτα το μεγαλύτερο ίσως αγκάθι ενάντια στη θρησκευτική πίστη είναι ο θάνατος των παιδιών.
H δημιουργία εικονοστασίου αποτελούσε τη φυσική εξέλιξη της παλιάς σαχριστίας· ένας χώρος που έχει μια ιερότητα για τους κατοίκους γιατί στα χώματά του φιλοξενεί όχι μόνο τα οστά αλλά και τη θύμιση αυτών που χάθηκαν.
O νους όλων μας, εκτός από τους δικούς μας που είναι κοντά μας ή απουσιάζουν προσωρινά κάπου άλλου, τρέχει και σε αυτούς που έχουν φύγει για πάντα από δίπλα μας. Η σκέψη αυτή οδηγεί τα βήματά μας στον χώρο αυτόν για ένα κεράκι, για μια νοερή επικοινωνία που νοιώθουμε ότι έχουμε ανάγκη. H Παναγία –το άγαλμα της οποίας βρίσκεται στο εικονοστάσι– ας απαλύνει τον πόνο των παιδιών της.
H παλιά εισόδος αποτελεί τεκμήριο της κληρονομιάς μας και η διατήρησή της αποδίδει σεβασμό στους προγόνους μας.
Στήλη: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
Tags: θρησκευτικά, εκκλησία, θάνατοι, παλαιά ενορία, αρχιτεκτονική
Μοιραστείτε το